Jaarlijks wordt er per persoon gemiddeld zo'n 148 liter koffie gedronken. Al sinds het ontstaan van koffie buitelen gebruikers over elkaar heen met theorieën over de voor- en nadelen van de cafeïnerijke drank. Maar helpt koffie nou echt om van een kater af te komen? En kun je er verslaafd aan raken?

Naar de gevolgen van koffie en koffiegebruik wordt al jarenlang onderzoek gedaan. Vooral het belangrijkste bestanddeel, cafeïne, is daarbij onderwerp van discussie. Niet geheel ten onrechte, want cafeïne heeft een belangrijk nadeel. Daarover later meer. Er zijn namelijk ook een hoop voordelen te vinden, zoals het feit dat cafeïne helpt bij het afvallen.

Voordeel van cafeïne
Cafeïne zorgt voor een versnelde hartslag en ademhaling en een verhoging van de lichaamstemperatuur. Met andere woorden: het verhoogt het energieverbruik en zorgt ervoor dat er sneller vetten in de bloedbaan worden gelanceerd. En dat is handig bij het afslanken.

Verder zorgt koffie dankzij de cafeïne voor een lekker en fit gevoel, waardoor het de aandacht afleidt van een lichaam dat vanwege het afvallen om calorieën schreeuwt.

Scherpte en energie
Een ander voordeel: cafeïne zorgt voor scherpte en energie en dat is erg handig tijdens trainingen, die als doel hebben vet te verbranden. Verder verhoogt het de concentratie en vermindert het gevoelens van vermoeidheid.

Cafeïne helpt bovendien spierpijn te onderdrukken en verkleint de kans op huidkanker. Verder werkt het licht levensverlengend en zorgt het ervoor dat haarzakjes langer in leven blijven, waardoor kaalheid wordt uitgesteld.

Buiten de cafeïne worden er ook nog voordelen aan koffie in het algemeen toegeschreven. Zo beschermt het de hersenen tegen veroudering, remt het de vorming van bloedstolsels en verlaagt het cholesterol. Ook bestrijdt koffie de ziekte van Parkinson en chronische leverziektes en beschermt het tegen diabetes.

Afhankelijk
Het maakt koffie allemaal geen wondermiddel, want er kleeft wel een belangrijk nadeel aan het gebruik ervan. Cafeïne maakt namelijk psychisch afhankelijk.

Iedereen die meer dan drie koppen koffie per dag drinkt en daar opeens mee stopt, zou de gevolgen moeten merken. Hoofdpijn en concentratieproblemen zijn de meest gebruikelijke klachten. Het zijn ontwenningsverschijnselen die meestal vijf tot tien dagen duren.

Met mate
Zoals alles, moet dus ook het drinken van koffie met mate gebeuren. Uit talrijk wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het matig gebruik van koffie (maximaal drie koppen van 200 tot 250 milliliter per dag) geen negatieve gezondheidseffecten heeft.

Koffie onttrekt geen vocht aan het lichaam en help dus ook niet tegen een kater: de alcohol zul je er echt uit moeten zweten. Verder is er geen verband tussen het dagelijks drinken van koffie en een hoger risico op overlijden. Integendeel: vooral koffiedrinkende vrouwen hebben een lager overlijdensrisico dan niet-koffiedrinkende vrouwen.

Cafeïnevrij
Sommige mensen zijn gevoelig voor koffie, of beter gezegd voor cafeïne. Cafeïne zorgt voor meer concentratie en alertheid, omdat het een licht stimulerend effect heeft op het centraal zenuwstelsel.

Zeker in de avond kan dat als minder prettig worden ervaren en zelfs leiden tot slapeloosheid, oorsuizen of duizeligheid. De oplossing is eenvoudig: cafeïnevrije koffie.

Koffievervangers worden volop verkocht, maar die hebben een compleet andere samenstelling dan het originele product. Mensen die geen koffie willen drinken, maar wel van de voordelen van cafeïne willen profiteren, kunnen ook thee of cola nemen. Die bevatten wel minder cafeïne (thee gemiddeld 30 milligram en cola 18 milligram tegenover 80 milligram voor filterkoffie).

Ook nu geldt: drink met mate, want te veel cola levert te veel suiker op. En dat maakt het juist lastig om je te concentreren. Om over de gevolgen voor de lijn en je gebit maar niet te spreken...